Tham gia BHXH tự nguyện giúp người tham gia ổn định cuộc sống khi về già. Vậy mức phí đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được quy định như thế nào?
Trong những năm gần đây, số người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện không ngừng tăng lên. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ các quy định liên quan đến mức phí đóng và mức hưởng của loại hình này. Do đó, trong bài viết này, giải pháp bảo hiểm sẽ cung cấp các thông tin quan trọng liên quan tới mức đóng và mức hưởng BHXH tự nguyện.
Nội dung bài viết
1. Các quy định về mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Căn cứ theo Điều 87, Luật BHXH Việt Nam 2014 quy định mức đóng BHXH tự nguyện cho người lao động như sau:
– Mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng và mức thu nhập này người tham gia được lựa chọn khi đăng ký.
– Mức thu nhập tháng mà người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng phí BHXH tự nguyện và thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.
Khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia có thể chọn một trong các phương thức đóng sau đây để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:
- Đóng hằng tháng
- Đóng 3 tháng một lần
- Đóng 6 tháng một lần
- Đóng 12 tháng một lần
- Đóng gộp nhiều năm một lần nhưng không được quá 5 năm một lần
Trong trường hợp người tham gia BHXH đã đủ tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì sẽ được lựa chọn phương thức đóng một lần cho đủ 20 năm đóng để đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí.
Năm 2022, mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn thay đổi lên 1,5 triệu đồng/tháng nên mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất hàng tháng và mức hỗ trợ của Nhà nước đối với người tham gia cũng có sự thay đổi như sau:
Đơn vị: VNĐ
| STT | Đối tượng tham gia | Mức đóng thấp nhất hàng tháng khi chưa được Nhà nước hỗ trợ | Tỷ lệ (%) (Nhà nước hỗ trợ) | Số tiền được Nhà nước hỗ trợ hàng tháng | Mức đóng thấp nhất
hàng tháng sau khi được Nhà nước hỗ trợ |
| 1 | Người thuộc hộ nghèo | 330.000 | 30% | 99.000 | 231.000 |
| 2 | Người thuộc hộ cận nghèo | 330.000 | 25% | 82.500 | 247.500 |
| 3 | Người thuộc đối tượng khác | 330.000 | 10% | 33.000 | 297.000 |
Có thể thấy, khi tham gia BHXH tự nguyện, người lao động được tự do lựa chọn mức đóng phù hợp với thu nhập của mình và đồng thời nhận được sự hỗ trợ từ Nhà nước. Điều này tạo điều kiện tốt nhất để người lao động có hoàn cảnh khó khăn cũng có thể tham gia BHXH, đảm bảo mục tiêu an sinh xã hội ở mức cao hơn.
Lưu ý:
– Nếu quá hạn đóng BHXH hằng tháng mà người tham gia không đóng thì được coi là tạm dừng đóng BHXH tự nguyện.
– Người tạm dừng đóng BHXH tự nguyện nếu muốn tham gia tiếp thì phải tiến hành đăng ký lại mức thu nhập để làm căn cứ đóng và phương thức đóng.
– Người tham gia BHXH tự nguyện nếu muốn đóng bù cho số tháng đóng chậm trước đó thì số tiền đóng bù bằng tổng mức đóng của các tháng đóng chậm, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng của năm trước liền kề với năm đóng.
– Người tham gia được phép thay đổi phương thức đóng BHXH tự nguyện sau khi đã thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.
2. Các quy định về mức hưởng bảo hiểm xã hội tự nguyện
2.1 Mức hưởng chế độ hưu trí
Điều kiện hưởng lương hưu khi tham gia BHXH tự nguyện là nữ đủ 55 tuổi 8 tháng, nam đủ 60 tuổi 6 tháng và đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Căn cứu theo Điều 3 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức hưởng lương hưu hàng tháng khi tham gia BHXH tự nguyện được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu nhân với mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH tự nguyện.
Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH
Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 134/2015 như sau:
– Đối với lao động nữ: Tỷ lệ hưởng lương hưu mỗi tháng là 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
– Đối với lao động nam: Tỷ lệ hưởng lương hưu mỗi tháng là 45% tương ứng với 20 năm đóng BHXH nếu người lao động nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 2%, mức tối đa là 75%.
- Mức hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu:
Khoản 2 Điều 74 của Luật BHXH 2014 quy định mức hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu được tính như sau: Mỗi năm người tham gia BHXH tự nguyện đóng cao hơn số năm tương ứng tỷ lệ hưởng lương hưu 75% được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
- Mức hưởng BHXH một lần
Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội được tính như sau:
– Đối với những người lao động tham gia BHXH trước 2014, được hưởng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
– Đối với những người lao động tham gia BHXH từ 2014 trở đi thì được hưởng 2 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
Trong trường hợp thời gian đóng BHXH tự nguyện chưa đủ 1 năm thì mức được hưởng sẽ bằng số tiền đã đóng, tối đa là bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
2.2 Mức hưởng chế độ tử tuất
- Trợ cấp mai táng
Theo Điều 80 Luật BHXH 2014, với những người đóng đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu sẽ được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần lương cơ sở. Trong trường hợp người đóng BHXH tự nguyện bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp.
- Trợ cấp tuất
Căn cứ theo Điều 81 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người tham gia BHXH tự nguyện đang trong thời gian bảo lưu đóng BHXH tự nguyện mà không may qua đời thì thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất như sau:
– Đối với những người tham gia BHXH trước 2014 thì người thân sẽ được hưởng trợ cấp tuất bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
– Đối với những người tham gia BHXH từ 2014 trở đi thì thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
– Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện nhưng chưa đóng đủ 1 năm thì hưởng mức trợ cấp tuất bằng số tiền đã đóng, tối đa bằng 2 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
– Nếu người lao động tham gia cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện thì mức trợ cấp tuất sẽ bằng tối thiểu 3 tháng mức bình quân thu nhập của tháng đóng BHXH.
Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đang hưởng lương hưu mà không may qua đời thì thân nhân sẽ được hưởng trợ cấp tuất như sau:
– Bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng nếu người tham gia chết trong 2 tháng đầu hưởng lương hưu.
– Trong trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 1 tháng lương hưu thì mức trợ cấp sẽ giảm đi 0,5 tháng lương hưu.
2.3 Người tham gia BHXH tự nguyện có được hưởng chế độ thai sản không?
Theo quy định của Luật BHXH, tính đến năm 2022 người tham gia BHXH tự nguyện sẽ chỉ được hưởng hai chế độ đó là hưu trí và tử tuất. Với thông tin cho rằng người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng tiền bảo hiểm thai sản là không có căn cứ và chưa có văn bản pháp luật quy định cụ thể nào.
Do đó, người lao động khi tham gia đóng BHXH tự nguyện sẽ không được hưởng chế độ thai sản giống như khi tham gia BHXH bắt buộc.
Như vậy, bài viết trên đây của đã cung cấp đầy đủ cho bạn đọc những thông tin mới nhất về chế độ BHXH tự nguyện tại Việt Nam. Nếu bạn đọc có thắc mắc liên quan tới BHXH tự nguyện hay có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện, hãy liên hệ tới Giải pháp bảo hiểm theo số hotline 0904.227.081 để được hỗ trợ.
